Sinh viên Đà Nẵng chế xe năng lượng mặt trời

Nhóm 3 sinh viên trường ĐH Bách khoa Đà Nẵng vừa chế tạo thành công chiếc xe năng lượng mặt trời SC4 . Xe thích hợp phục vụ du lịch ở Đà Nẵng hay phố cổ Hội An. Đã có 5 doanh nghiệp ngỏ ý muốn đầu tư vào loại xe này.

3D mẫu xe năng lượng mặt trời chạy trên đường Sơn Trà - Điện Ngọc (Đà Nẵng

Tạ Ngọc Thiên Bình, trưởng nhóm công trình nghiên cứu SC4 cho biết: “Ngồi cà phê cóc ở lề đường, thấy mấy bác đạp xích lô giữa trưa nắng nóng, mồ hôi nhễ nhại. Trong đầu em chợt nghĩ đến việc tại sao không “bắt” nắng phục vụ bác đạp xích lô mà để nắng “hành hạ” con người? Từ đó Bình cùng các bạn nghĩ ra ý tưởng sáng chế xe xích lô ba bánh chạy bằng năng lượng mặt trời”. Xe xích lô ba bánh chạy bằng năng lượng mặt trời, có thể giảm đến 70% lực của người đạp.

Nhưng khi nghiên cứu, nhóm sinh viên nhận thấy điện sử dụng xe xích lô có quy mô nhỏ nên bàn nhau chuyển qua ôtô. Tuy nhiên, xe chạy bằng năng lượng mặt trời có một điểm yếu là thời gian sạc pin rất lâu, khả năng vận hành liên tục và phạm vi hoạt động còn hạn chế nên nhóm đã kế thừa công nghệ chuyển đổi động cơ xe máy chạy bằng xăng sang chạy bằng các loại nhiên liệu khí (khí dầu mỏ hoá lỏng LPG, khí thiên nhiên NGV, khí biogas…) của GS.TSKH Bùi Văn Ga để tự thiết kế một bộ truyền lực.

Tạ Ngọc Thiên Bình, Huỳnh Kim Trạng cùng thầy hướng dẫn Dương Việt Dũng bên SC4.

Theo KS. Phạm Tài, Giám đốc Công ty Vận hành điện chiếu sáng công cộng Đà Nẵng, ưu điểm của loại xe này là không gây ra ô nhiễm môi trường; không tốn chi phí mua nhiên liệu như xăng mà chỉ tốn phí ban đầu và phí bảo dưỡng; thiết kế nhỏ gọn phù hợp với điều kiện giao thông tại Việt Nam.

SC4 rất thích hợp phục vụ du lịch ở Đà Nẵng hay phố cổ Hội An. Bởi khi Đà Nẵng đang xây dựng thành phố môi trường, còn Hội An cấm các loại xe có động cơ lưu thông trong phố cổ thì SC4 có thể đưa du khách tham quan, mua sắm rất thuận tiện.

Hiện tại các bãi biển và dọc các tuyến phố chính Bạch Đằng, Sơn Trà Điện Ngọc ở Đà Nẵng, xe năng lượng mặt trời SC4 đã được đặt thí điểm và chờ kinh phí đầu tư, hỗ trợ từ các doanh nghiệp để đưa vào sử dụng.

Theo bạn Phạm Nguyên Sơn, thành viên nhóm nghiên cứu, đã có ít nhất 5 doanh nghiệp nước ngoài ngỏ ý với nhóm nghiên cứu để được tài trợ đưa SC4 vào khai thác du lịch. Với khoảng 100 triệu đồng có thể hoàn thiện chiếc xe năng lượng mặt trời SC4 này

Trung tâm phay tiện tích hợp NTX2000

Mori Seiki bắt đầu tiếp nhận cung cấp cho các đơn hàng máy Trung tâm phay tiện tích hợp NTX2000 từ ngày 13/1/2011. Đây là một trong những mođen mới của dòng sản phẩm máy gia công X-class được phát triển nhắm đáp ứng những nhu cầu của ngànhsản xuất hiện đại, đặc biệt trong các ngành sản xuất hàng không, y tế và bán dẫn.

Các tính năng tiêu biểu có thể kể đến của dòng máy NTX2000 là:

(1) Máy trang bị các công nghệ nguồn hàng đầu của Mori Seiki: DDM (Direct Drive Motor), ORC (Octagonal Ram Construction) và BMT (Built-in Motor Turret), có khả năng gia công toàn bộ sản phẩm với độ chính xác cao.

(2) Năng suất cao: Máy có thể thực hiện quy trình gia công hết sức linh thoạt nhờ thiết kế 2 trục chính với thông số kỹ thuật và tính năng kỹ thuật tương tự nhau. Ngoài ra, máy có trục dao trang bị hệ truyền động tốc độ cao với tốc độ ăn dao tới 40m/phút; giúp tối đa hóa các năng suất gia công trong vùng không gian khoảng chống tâm 1,500mm của máy. Cấu trúc ORC hỗ trợ dịch chuyển của trục dao theo hướng trục Y, giúp giảm thiểu rụng động khi công gia công các chi tiết đòi hỏi công suất lớn. Trục dao cũng được tích hợp với động cơ công suất 18.5/11 kw (tương đượng động cơ của một trung tâm gia công trục chính chuẩn côn 40) do vậy trục dao có có thể đáp ứng được các yêu cầu gia công phay ở mức độ cao nhất.

(4) Chính xác cao: Nhằm loại bỏ sai số biến dạng nhiệt tại tâm trục, trục chính số 1 được thiết kế đảm bảo tâm trục có cùng vị trí ví với ụ máy (headstock). NTX2000 cũng sử dụng kiểu kết cấu hỗ trợ 3 điểm. Đây là kiểu kết cấu hiếm khi được sử dụng cho các hệ máy đa trục, tuy nhiên, điều này vẫn có thể được sự dụng nhờ vào sự cứng vững của thân máy NTX2000.

(5) Máy được trang bị hệ điều hành hiệu suất cao MAPPS IV. Đây là sụ kết hợp của phần mềm lập trình tự động và phần mềm CAM Esprit giúp cho máy có thể xử lý các bài toán lập trình gia công phức tạp và đáp ứng linh hoạt các nhu cầu của khách hàng. Ngoài ra, hệ điều hành này cũng giúp người sử dụng cũng có thể kiểm soát máy một cách an toàn nhất nhờ vào tính năng kiểm tra 3 D các khả năng va chạm giữa các trục, phôi, chấu mềm, dao cắt, chuôi dao và trạm dao.

(6) NTX2000 có tới 6 mođen để khách hàng lựa chọn đáp ứng các nhu cầu khác nhau. Tuy đây, được đánh giá là dòng máy "đa mục đích sử dụng", nhưng nhờ sự đa dạng của các mođen NTX2000 đáp ứng nhứng yêu cầu gia công đặc thù riêng, nên khách hàng hoàn toàn có thể sử dụng NTX2000 như một máy gia công chuyên dụng.

Tự động hóa đo và chuẩn tham số trên máy công cụ CNC

Đối với các máy gia công sử dụng điều khiển CNC, việc ứng dụng tính năng tự động thay đổi dao cụ để thay chuyển nguyên công cắt gọt đã trở thành phổ biến và mang lại hiệu quả to lớn.

SAI SỐ BÙ DAO CỤ TRONG GIA CÔNG TRÊN MÁY CNC

Đối với các máy gia công sử dụng điều khiển CNC, việc ứng dụng tính năng tự động thay đổi dao cụ để thay chuyển nguyên công cắt gọt đã trở thành phổ biến và mang lại hiệu quả to lớn. Quá trình thay đổi dao từ nguyên công này sang nguyên công khác làm phát sinh sai số gia công bởi nhiều yếu tố trong đó yếu tố quan trọng phải kể đến là việc xác định và thiết lập tham số bù kích thước hình học giữa các dao luôn có sai số nhất định, đặc biệt khi quá trình cài đặt tham số bù dao được tiến hành một cách thủ công và phụ thuộc chủ yếu vào sự chính xác trong thao tác của người vận hành. Bên cạnh đó độ mòn dao trong phạm vi cho phép không được bù kịp thời cũng làm gia tăng sai số gia công. Ngoài yếu tố về sai số kích thước gia công, quá trình xác định lượng bù dao cũng mất nhiều thời gian do đó làm giảm năng suất máy.

TRANG BỊ HỆ THỐNG ĐO DAO TỰ ĐỘNG – SỰ TỐI ƯU HÓA QUÁ TRÌNH GIA CÔNG

Để khắc phục hạn chế phương pháp đo dao thủ công với thiết bị đi kèm cồng kềnh và kém hiệu quả, hiện nay nhiều hãng sản xuất đã phát triển và trang bị thêm tính năng đo dao tự động trên máy, tuy nhiên những người biết và ứng dụng tính năng này vẫn còn nhiều hạn chế. Thay vì đo dao bằng phương pháp thủ công, một thiết bị đầu đo có độ chính xác cao được gắn sẵn trên bàn máy (máy phay CNC) hoặc trên vách máy (máy tiện CNC). Với mỗi dao cần xác định lượng bù thông số hình học, người vận hành chỉ cần một vài thao tác nhỏ hoặc lập trình một câu lệnh điều khiển tương ứng và toàn bộ thông số cần thiết sẽ được xác định và cập nhật vào hệ thống một cách tự động đảm bảo độ chính xác. Quá trình này có thể được thực hiện ngay cả khi máy đang gia công theo một chương trình.

Như vậy thay vì đo dao thủ công rồi cài đặt vào hệ thống, người sử dụng chỉ cần sử dụng chức năng đo-cài đặt tự động hoặc lập trình bằng câu lệnh điều khiển thậm chí ngay cả khi đang ở chế độ gia công mà không phải dừng máy, dữ liệu bù dao cũng được xác lập trên cơ sở hệ tọa độ làm việc nên rất thuận tiện cho lập trình gia công. Hệ thống đo dao tự động sử dụng đầu do với độ chính xác cao được phát triển với khả năng tương thích với các bộ điều khiển thông dụng hiện nay, dễ dàng và hiệu quả trong sử dụng. Một số ưu điểm nổi bật:

- Tiết kiệm thời gian. Theo khảo sát thực tế đã cho thấy giảm bớt tới 90% thời gian cho việc đo dao

- Khả năng lập trình tự động bù sai số dao trong quá trình gia công.

- Độ chính xác cao, loại trừ được sai số khi thao tác so dao bằng phương pháp thủ công.

- Khả năng lập trình nhận biết được gãy dao trong quá trình gia công và tự động dừng máy.

MÔ TẢ HỆ THỐNG SỬ DỤNG TRÊN MÁY PHAY CNC.

Hệ thống đo dao tự động bao gồm phần cứng là một đầu cảm biến tiếp xúc cùng bộ phận chuyển đổi tín hiệu và phần mềm vận hành. Toàn bộ hệ thống có thể lắp đặt và tương thích với các máy CNC sử dụng các bộ điều khiển sau: Fadal CNC88/32MP, FANUC 6-M / 10-M/ 11-M/ 12-M/ 15M/ 16M/ 18M/OM Meldas, Mazak,Sinumerik802 / 810 / 840 …

Đầu đo sử dụng cảm biến tiếp xúc.
Đầu đo được lắp đặt cố định ở vị trí thuận lợi trên bàn máy (thường là góc bàn máy, vùng không sử dụng đến khi gia công). Đầu đo có tác dụng nhận tín hiệu tiếp xúc từ dụng cụ và gửi tín hiệu về bộ điều khiển. Từ tín hiệu tiếp xúc, bộ điều khiển tự động tính toán và cài đặt giá trị tham số dao cụ theo chương trình cài đặt sẵn. Các thông số cơ bản của đầu đo tiếp xúc:

Hướng tiếp xúc

Thông thường lắp đặt hướng tiếp xúc theo chiều ± X, ± Y và -Z

Độ chính xác lặp lại theo một hướng

1µm

Lực tiếp xúc

1.3N ~ 2.4N

Khoảng dao động của đầu tiếp xúc

XY=±100, Z=5.5mm

Nhiệt độ vận hành

+5oC ~ 60 oC

Vật liệu/Kích thước đầu tiếp xúc

Tungsten Carbide/Ø12.7x8mm

Kiểu truyền dữ liệu

Dây cáp tín hiệu/Hồng ngoại

Khối lượng

650g

- Bộ chuyển đổi tín hiệu: có tác dụng nhận tín hiệu tiếp xúc giữa dụng cụ và đầu đo, chuyển đổi về dạng tín hiệu tiêu chuẩn và đưa về bộ điều khiển.

Hệ thống đo cho Trung tâm gia công phay
Các thông số cơ bản:

Điện áp nguồn cấp

15~30V dc

Điện áp nguồn xung

16,5~28,5V, biên độ3V/100Hz

Dòng điện nguồn

50mA

Cầu chì bảo vệ

80mA

Ngõ vào (đầu cảm biến tiếp xúc)

Thường đóng/thường mở

Ngõ ra

50mA/±50V

Nhiệt độ vận hành

50C~500C

- Phần mềm vận hành và cách thức sử dụng:
Phần mềm vận hành bao gồm các tham số hệ thống và các chương trình ở dạng macro được cài đặt đồng bộ vào hệ điều khiển, đảm bảo tính đơn giản và thuận tiện cho người vận hành. Các chức năng của hệ thống như kiểm chuẩn đầu đo, đo chiều dài/đường kính dao, bù dao theo độ mòn/nhiệt độ, xác định gãy dao đều được thực hiện bằng cách gọi các lệnh tương ứng.

Ví dụ:

G65 P9857 B3. D31 J.01 K.008 T1 Z10. ; Đo kích thước cho dao T1.
G65 P9858H.1 ; Kiểm tra điều kiện gãy dao của dao hiện tại.
………………………..

MÔ TẢ HỆ THỐNG SỬ DỤNG TRÊN MÁY TIỆN CNC:

Tương tự như hệ thống sử dụng trên các máy phay CNC, khả năng lắp đặt tương thích trên hầu hết các máy tiện sử dụng hệ điều khiển thông dụng như FANUC 6-T/10-T/ 11-T/ 12-T/ 15-T/ 16T/ 18T/ 21T/O-T, FAGO, MITSUBISHI, SINUMERIK…..

Một hệ thống điển hình thường được sử dụng theo sơ đồ sau:

Khi máy ở trạng thái hoạt động gia công, tay đo được kéo thu về vị trí an toàn và đầu đo được bảo vệ trong vỏ che kín đảm bảo tránh nước, phoi và bụi bẩn. Khi thực hiện đo dao, bàn máy di chuyển về vị trí an toàn đồng thời tay đo quay trên đế xoay của nó tới vị trí làm việc. Bàn máy di chuyển mang mũi dao cụ cần đo tới vị trí liền kề đầu tiếp xúc và thực hiện tiếp xúc dao theo hướng các trục tọa độ của máy. Tại mỗi vị trí tiếp xúc, đầu đo chuyển tín hiệu về bộ điều khiển để tính toán các giá trị cần thiết và cài đặt vào hệ thống. Kết thúc quá trình đo dao, bàn máy và tay đo được đưa về vị trí an toàn. Quá trình nâng hạ tay đo có thể thực hiện bằng tay hoặc tự động (đối với loại được trang bị động cơ).

Cũng giống như hệ thống trên máy phay CNC, quá trình đo dao có thể thực hiện bằng thao tác tay đơn giản hoặc bằng các lệnh điều khiển tự động. Các thông số kỹ thuật đặc trưng của hệ thống

Đặc trưng hệ thống

Ứng dụng

Trên máy tiện CNC

Hướng tiếp xúc

Trên đầu đo

±X, ±Y, ±Z

Trên máy

±X, ±Z, +Y

Độ chính xác (ở tốc độ 36mm/phút)

Loại cho mâm cặp 6~15inch

5 µm 2 σ X/Z

Loại cho mâm cặp 18~24inch

8 µm 2 σ X/Z

Kiểu bảo vệ đầu đo

IPX8 (cố định)

Nhiệt độ vận hành

5oC ~ 60oC

Nhiệt độ bảo quản

-10oC ~ 70oC

Góc quay tay đo

90o

Đặc trưng đầu tiếp xúc

Lực tiếp xúc đầu đo theo các hướng

Hướng theo mặt phẳng XZ

3.5N theo hướng lực lớn

1.5N theo hướng lực nhỏ

Hướng trục Y

12N

Hành trình đầu tiếp xúc

Hướng trục X

9o

Hướng trục Y

9o

Hướng trục Z

2mm

Tùy theo yêu cầu và điều kiện lắp đặt cụ thể trên từng máy, người sử dụng có thể lựa chọn các cấu hình khác nhau cho tay đo:

Hệ thống đo trên Trung tâm tiện (Loại tay đó có thể tháo rời và loại tay đo gắn cố định)

- Loại tay đo có thể tháo rời: có đặc điểm là khả năng tháo rời và chỉ được gắn lên máy khi thực hiện đo dao. Ưu điểm của loại tay đo này là kết cấu đơn giản, chiếm ít không gian vì có thể tháo rời. Ngoài ra còn tránh được các điều kiện xấu trong quá trình gia công. Tuy nhiên có nhược điểm là độ chính xác thấp hơn và mất thời gian tháo lắp. Loại này thích hợp cho những máy có không gian nhỏ hẹp.

- Loại tay đo sử dụng đế xoay thông thường: tay đo và đế xoay được gắn trên vách máy (gần vị trí mâm cặp). Khi đo dao, dùng tay kéo ngả tay đo xuống vị trí thấp nhất. Trước khi gia công, kéo tay đo về vị trí an toàn và đầu đo được đặt trong một vỏ che kín đảm bảo tránh tiếp xúc nước, phoi và bụi bẩn. Loại này có ưu điểm cho độ chính xác cao, thời gian thao tác nhanh. Tuy nhiên so với loại tay đo có thể tháo rời thì loại này chiếm nhiều vị trí không gian hơn, chỉ có thể gá lắp trên những máy còn đủ không gian trống.

- Loại tay đo có trang bị động cơ: đây là loại có tính năng hoàn thiện nhất và cho độ chính xác cao nhất. Cũng giống như loại tay đo đế xoay thông thường nhưng ở trong đế xoay được lắp đặt một động cơ và hệ dẫn động để điều khiển quá trình thu và ngả tay đo.

Đặc điểm nổi bật của hệ tay đo này là khả năng tự động hóa hoàn toàn một quá trình đo và khả năng lập trình phát hiện mòn hoặc vỡ dao, ngay cả khi máy đang thực hiện gia công sản phẩm. Loại tay đo này thích hợp lắp trên các máy có đủ không gian trống, gia công sản phẩm ngắn, số lượng lớn đòi hỏi thường xuyên đo và bù dao.

Hệ thống đo

Bộ điều khiển

Giá (USD)

Hệ thống đo kích thước dao theo 3 chiều cho trung tâm gia công phay (hình 1)

SIEMENS 802S (C, D,Dsl)

3,200.00

FANUC: các model OM, OMi, 18-21M(i), 10M-15M

3,500.00

FANUC 30-32Mi, MELDAS M60/M70

3,700.00

Hệ thống đo (bán kính và chiều dài dao) cho trung tâm gia công tiện, loại tháo rời (sơ đồ 3)

FANUC OT, OTi, 16-21T(i), 160~210T(i),

4.300,00

Hệ thống đo (đo bán kính và chiều dài dao) cho trung tâm gia công tiện, loại gắn cố định, nâng hạ bằng tay (sơ đồ 4)

Hệ thống tay đo (bán kính và chiều dài dao) cho trung tâm gia công tiện, loại gắn cố định, nâng hạ tự động (sơ đồ 4)

Ghi chú:

- Thiết bị phần cứng và phần mềm nhập khẩu mới 100%, xuất xứ từ Anh.

- Giá ở trên đã bao gồm cả lắp đặt tích hợp vào hệ thống, đào tạo hướng dẫn sử dụng và chưa bao gồm thuế VAT. Đối với các máy không có thiết kế dự phòng cho trang bị tính năng này, mức giá có thể thay đổi.

- Bảo hành phần cứng thiết bị và phần mềm 01 năm theo tiêu chuẩn nhà sản xuất, hỗ trợ bảo trì miễn phí phần mềm không thời hạn.

Để có thêm thông tin, quý khách vui lòng liên hệ:

Công ty CP Dịch vụ kỹ thuật CIM